Oswaldo Guayasamín
---
--
-
"Μπορούμε όμως να βεβαιώσουμε ότι οι Ινδιάνοι, άνδρες
και γυναίκες, περνούσαν τουλάχιστον τη μισή μέρα σε αργία,
αφού κυνήγι και τροφοσυλλογή διεξάγονταν
ανάμεσα στις έξι και τις έντεκα το πρωί περίπου, και όχι κάθε μέρα.
Έτσι λοιπόν, βρισκόμαστε πολύ μακριά από τη φιλολογία
περί αθλιότητας, που υποθάλπει η ιδέα της οικονομίας της επιβίωσης.
Όχι μόνο ο άνθρωπος των πρωτόγονων κοινωνιών δεν είναι καθόλου
αναγκασμένος να ζει σαν ζώο, σε διαρκή δηλαδή αναζήτηση για να
εξασφαλίσει την επιβίωσή του, αλλά το αποτέλεσμα αυτό το
πετυχαίνει -και με το παραπάνω- θυσιάζοντας έναν αξιοσημείωτα
μικρό χρόνο δραστηριοποίησης
Αυτό σημαίνει ότι οι ινδιάνικες κοινωνίες διαθέτουν , αν το επιθυμούν,
όλο τον απαραίτητο χρόνο για να αυξήσουν την παραγωγή υλικών
αγαθών.
Και η κοινή λογική ρωτά: γιατί οι άνθρωποι αυτών των κοινωνιών
να θέλουν να δουλέψουν και να παράγουν περισσότερο, αφού
τρεις - τέσσερις ώρες καθημερινής ήρεμης απασχόλησης αρκούν
για να εξασφαλίσουν τα χρειώδη της ομάδας;
Σε τι θα τους χρησίμευε κάτι τέτοιο;
Σε τι θα χρησίμευαν τα πλεονάσματα που θα συσσωρεύονταν
με αυτό τον τρόπο;
Ποιος θα ήταν ο προορισμός τους;
Μόνο δια της βίας οι άνθρωποι εργάζονται πέραν των αναγκών τους.
Και αυτή ακριβώς η βία απουσιάζει από τον πρωτόγονο κόσμο,
η απουσία αυτής ακριβώς της εξωτερικής βίας ορίζει και τη φύση
των πρωτόγονων κοινωνιών"
"Στην πρωτόγονη κοινωνία, κοινωνία φύση εξισωτική, οι
άνθρωποι είναι κύριοι της δραστηριότητάς τους, κύριοι της διακίνησης
των προϊόντων αυτής της δραστηριότητας: δεν ενεργούν παρά για
δικό τους λογαριασμό, ακόμη και όταν ο νόμος της ανταλλαγής
διαμεσολαβεί στην άμεση σχέση του ανθρώπου με το προϊόν του.
Τα πάντα συνεπώς αναστατώνονται όταν η παραγωγική
δραστηριότητα παρεκκλίνει από τον αρχικό της στόχο, όταν,
αντί να παράγει μόνο για τον εαυτό του, ο πρωτόγονος άνθρωπος παράγει
και για τους άλλους, χωρίς ανταλλαγή και χωρίς αμοιβαιότητα
Τότε μόνο μπορούμε να μιλήσουμε για εργασία:
Όταν ο εξισωτικός κανόνας της ανταλλαγής παύει να συνιστά
τον "αστικό κώδικα" της κοινωνίας, όταν η παραγωγική δραστηριότητα
αποσκοπεί στην ικανοποίηση των αναγκών των άλλων, όταν ο κανόνας
της ανταλλαγής αντικαθίσταται με τον τρόμο του χρέους.
Σ΄αυτό το σημείο εγγράφεται, στην πραγματικότητα, η διαφορά ανάμεσα
στον άγριο του Αμαζονίου και τον Ινδιάνο της αυτοκρατορίας των Ίνκας.
Σε τελευταία ανάλυση, ο πρώτος παράγει για να ζήσει,
ενώ ο δεύτερος εργάζεται και για να ζήσουν οι άλλοι,
εκείνοι που δεν εργάζονται,
οι αφέντες που του λένε: πρέπει να πληρώσεις
ότι μας οφείλεις, πρέπει αιώνια να εξοφλείς το
χρέος σου απέναντί μας."
........................................................ Pierre Clastres
Η κοινωνία ενάντια στο κράτος, Αθήνα: Αλεξάνδρεια 1992 σ.σ.204-205 σ.207
